Yugo müzelik oldu

Eski Yugoslavya'nın ticari markalarından biri olan Yugo, Kragujevac'taki otomobil fabrikasından emekliliğe uzanan yolculuğuna geçen ay, otomobil üreticisi Zastava'nın onu üretimden kaldırmasıyla başladı.

Eylül ayında Zastava Fiat ile bir anlaşma yaparak Sırbistan'ın orta kesimindeki bir kasaba olan Kragujevac'taki fabrikanın %70 hissesini İtalyan firmasına verdi. Fabrika 2009 ve 2010 yıllarında iki yeni Fiat modeli üretecek. Sırbistan artık zarar yerine yılda 1 milyar avroluk otomobil ihraç etmeyi umut ediyor.

Ancak bu planlarda, bir zamanlar küresel tüketici pazarlarını ele geçirmeyi hedeflemesine karşın sadece alaya alınan Yugo'ya yer verilmiyor.

Zastava Planlama Departmanı başkanı Zoran Milanoviç Sırp medyasına verdiği demeçte, "Yugo'nun 1980 yılında üretime başlamasını görkemle, üretimden kalkmasını ise sessizlikle damgaladık, çünkü bu hepimiz için üzüntü verici bir andı." dedi.

Son Yugo müzeye konuyor. Milanoviç, otomobilin önünde resminin çekilmesini istemediğini, onun yerine "yepyeni bir Zastava aracının üretimine başlandığı mutlu günleri" hatırlamayı tercih ettiğini söyledi.

Fiat'ın düşük maliyetli popüler bir modeline dayanan Yugo sahneye görkemli bir çıkış yaptı. Fiat veya benzeri diğer yabancı araçlardan bariz şekilde daha ucuzdu, yedek parçası kolay bulunuyordu ve bütün araba tamircileri tamirini biliyordu. Yurtdışında onca alay edilmesine karşın, Yugo Yugoslavların en çok tercih ettiği otomobildi. Adını aldığı ülkeden de daha uzun yaşadı.

Arabanın hedefleri, 147 bin adetin ABD'de pazarlandığı 1980'lerin ortalarında zirveye ulaştı. O tarihte Zastava'da, şimdiki 3 binin yerine 53 bin kişi çalışıyordu.

Fakat ABD ihracatlarının iki yüzü keskin bir kılıç olduğu ortaya çıktı. Forbes dergisi tüm zamanların en kötü arabalarının bir listesini yayınladı ve Yugo kolayca birinciliği kazandı.

Bir sinema ve televizyon ünlüsü bile oldu. Bruce Willis, "Mavi Ay" dizisinde canlandırdığı karaktere dizinin bir bölümünde Yugo hediye edilmesi sonrasında sonsuza kadar bu arabayla anılacak. Willis dizinin geri kalanında arabadan kurtulmaya çalışıyor.

Yine de Willis arabadan etkilenmiş olacak ki, daha sonra "Zor Ölüm" adlı filmde New York sokaklarında suçluları Yugo ile kovaladı.

Araba, bütün karakterlerin Yugo kullandığı "Drowning Mona" filminde de başrol oynadı. Ve Zastava ondan vazgeçmiş olsa da, Hollywood vazgeçmedi. 3 Ekim'de ABD'de galası yapılan "Nick and Norah's Infinite Playlist" adlı komedide de bir Yugo oynuyor. Filmin resmi İnternet sitesinde ziyaretçileri aracın küçük bir kopyası selamlıyor.

Rock grubu Metallica da ateşi canlı tutuyor. Yugo, grubun son şarkısı "The Day That Never Comes"'ın klibinde görülüyor.