Sakızın evrimi

Bir dahaki sefer ayakkabınıza yapışan o sakıza lanet ederken, tarihin bir parçasının size yapıştığını düşünün.

Temmuz 2007’de Finlandiya’da, üzerinde diş izleri bulunan 5500 yıllık bir sakız bulundu, ama sakız çiğneme ihtiyacımız daha da eski tarihlere dayanıyor. Fin kazısı danışmanlarından Sami Viljanmaa, “Sakız çiğnemenin 10 bin yıldan daha öncelere uzanan bir tarihi var” diyor. Öğrenmemiz gereken, ne kadar daha önceye uzandığı...

AĞIZDAKİ BAĞIMLILIK

İÖ 4000-3500: Sakız, çanak çömlek ve ok başlarının onarımında tutkal olarak kullanıldı. Arkeologlar, Neolitik insanların, ağız enfeksiyonlarını tedavi amaçlı “sakız” çiğneyerek antiseptik özelliklerinden yararlandıklarına inanıyor.
İS 50: Eski Yunanlılar sakız ağacından elde edilen reçineyi (çamsakızı) çiğnedi.
1500’ler: İspanyol kayıtları, Mayaların sapodilla ağacının (Manilkara zapota) besisuyundan yapılan sakızı çiğnediklerini gösteriyor.

POPÜLERLEŞME

1600’ler: Amerikan yerlileri çiğneme alışkanlıklarını Avrupalı sömürgecilerle paylaşıyor.
1848: John Curtis, ilk ticari sakız olan Maine Eyaleti Halis Alaçam Sakızı’nı piyasaya sürüyor.
1860’lar: Meksikalı general Antonio López de Santa Anna Amerika’ya ulaşıyor. O, lastik üretimi için satma umuduyla sapodilla sakızını New York’a getiriyor.
1869: Ohio’lu bir diş hekimi, William Semple, sakız için ilk patenti alıyor.

PEMBE BİR DÜNYA

1891: William Wrigley, Jr., sattığı her kabartma tozu kutusu ile birlikte iki paket sakız veriyor. Sakız hızla popülerleşiyor. Doublemint ikizleri ve Wrigley beyzbol sahası da onu izliyor.
1928: Walter Diemar tesadüfen balonlu sakızın formülünü keşfediyor. Ve elindeki tek gıda boyasını ekliyor: Parlak pembe
1941-45: Askerlere erzak ve yiyecekleri ile birlikte balonlu sakız da dağıtılıyor. Paris’ten Filipinler’e kadar balon şişiren Amerikan güçleri, tutulmasını hızlandırıyor.

SAKIZ HABERLERİ

1950’ler: Şekersiz sakız piyasaya sürülüyor.
1996: Sigarayı bırakmaya yardımcı olan ilk nikotin sakızı Nicorette, tezgâhlarda yerini alıyor.
2004: Singapur, sakıza uyguladığı yasağı hafifletiyor.
2007: Bilim insanları suda çözülen ve kaldırım veya giysilerden kolayca çıkarılabilen sakızı test edip geliştiriyor.